REIZIGERS VACCINATIES
INHOUD ZIEKTES
- Vaccinaties (algemeen) + titterbepaling
- BMR ( Bof Mazelen Rode Hond )
- De BOF (Mumps)
- Buiktyfus (Typhoid)
- DTP (Difterie, Tetanus, Polio)
- DKTP (Difterie Kinkhoest Tetanus Polio )
- Gele koort
- Hepatitis A
- Hepatitis B
- Japanse encefalitis
- Meningitis
- Muggen ziekten
- Rabiës ( Hondsdolheid )
- Teken ziekten
WAAR en WANNEER ?
Locatie: Buiksloterham
Distelweg 437,
1031 HD Amsterdam
tel: 020 308 1234
Kamer 11,
Elke vrijdagmiddag
13:30 – 16:30
Reisplannen, ver of dichtbij? Informeer je voor je vertrek over de nodige vaccinaties. Naargelang de bestemming en de omstandigheden waarin je reist, zijn sommige vaccinaties sterk aanbevolen en andere eventueel verplicht. Trek je de wereld in – voor plezier, studies of werk – dan ga je dus best even na of je goed gevaccineerd bent en of je eventueel extra vaccinaties nodig hebt. Zo vermijd je dat je in het buitenland ziek wordt. Want daar komen ziektes voor die hier eerder uitzonderlijk zijn. En zo breng je ook geen ziektes als souvenir mee naar huis
ADVIEZEN per LAND
Als u van plan bent om naar een risicoland te reizen, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de mogelijke gezondheidsrisico’s en de nodige vaccinaties. U kunt deze informatie verkrijgen bij diverse bronnen, waaronder:
- De website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR): deze website geeft informatie over de aanbevolen en verplichte vaccinaties voor verschillende landen en regio’s.
- Uw huisarts als die gespecialiseerd is in reizigersvaccinaties: deze kan u adviseren over de benodigde vaccinaties en eventuele andere voorzorgsmaatregelen voor uw reis.
- Het reisadvies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken: dit advies geeft informatie over de veiligheid en gezondheidssituatie in het land van bestemming en bevat ook advies over vaccinaties.
Het is belangrijk om deze informatie ruim van tevoren te verzamelen, zodat u voldoende tijd heeft om de nodige vaccinaties te halen en andere voorbereidingen te treffen voor uw reis.
Inwinnen van inlichtingen bij uw huisarts:
Win voor je vertrek advies in bij de huisarts of raadpleeg de website van het RIVM
- Maak een afspraak met de huisarts voor een telefonisch consult om samen te bepalen welke vaccinaties u voor uw specifieke reis nodig hebt.
- De arts besteld de vaccins
- Hij informeert u wanneer die binnen zijn
- U maakt (digitaal) een afspraak (en eventueel vervolgafspraak) voor de vaccinatie(s)
Wij maakte hieronder voor u ter informatie een selectie uit de meest gebruikte vaccinaties:
WANNEER NODIG ?
Als je minder dan 6 weken op reis gaat, gezond bent en geen binnenlanden, oerwouden of sloppenwijken bezoekt, is het nemen van vaccinaties meestal niet nodig. Echter, het is wel belangrijk om op de hoogte te zijn van de mogelijke risico’s in het land van bestemming en om de aanbevelingen van de gezondheidsinstanties op te volgen.
Als je naar een land gaat waar bepaalde infectieziekten voorkomen, zoals Hepatitis A of B, of tetanus, is het raadzaam om contact op te nemen met de huisarts om te bespreken of het nemen van vaccinaties nodig is.
Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat je voldoende beschermd bent tegen ziektes die in Nederland veel voorkomen, zoals mazelen, difterie, tetanus en polio. Controleer daarom of je vaccinaties up-to-date zijn en indien nodig, laat je vaccineren voordat je op reis gaat.
Tot slot is het belangrijk om te weten dat sommige landen vaccinatiebewijzen vereisen voordat je het land binnenkomt. Zorg er daarom voor dat je op de hoogte bent van de eisen van het land van bestemming en dat je tijdig de benodigde vaccinaties regelt.
Kortom, als je minder dan 6 weken op reis gaat, gezond bent en geen binnenlanden, oerwouden of sloppenwijken bezoekt, is het nemen van vaccinaties meestal niet nodig. Echter, het is altijd verstandig om je goed te laten informeren over de mogelijke risico’s en om de aanbevelingen van de gezondheidsinstanties op te volgen.
Titerbepaling Antistoffen
Een titerbepaling is een bloedonderzoek waarbij wordt gekeken of uw lichaam voldoende antistoffen tegen hepatitis B heeft aangemaakt. Het bloedonderzoek wordt uitgevoerd door ons Huisartsenlaboratorium.
Met deze tests kan ook worden nagegaan of de vaccinatie succesvol is. Sommige mensen hebben deze tests (titerbepaling) nodig voor hun werkgever of simpelweg voor zichzelf.
Heb je je laten vaccineren? Laat je immuun waarden testen. Voor de screening naar de immuniteit tegen bv waterpokken, Hepatitis A of B en Covid 19 antistoffen tests.
Omschrijving:
BMR staat voor bof mazelen en rodehond. Alle drie de ziekten worden veroorzaakt door virussen, verspreid via de lucht door bijvoorbeeld hoesten of niezen.
Er zijn steeds meer voorzichtige aanwijzingen dat het vaccin tegen bof, mazelen en rodehond ervoor zorgt dat je minder ziek wordt van het coronavirus.
In een aantal Europese landen, waarvoor geen standaard mazelenvaccinatie-advies geldt, zijn er op dit moment lokale uitbraken gaande.
Het gaat om de volgende landen: Bosnië en Herzegovina, Polen, Tsjechië, Slowakije, Italië, Frankrijk, Bulgarije, Litouwen en Engeland (onder de orthodox Joodse gemeenschap in Londen).
Download de BMR Landenlijst van het RIVM hier
Risico gebieden voor De Bof (mumps)
De bof wordt veroorzaakt door het besmettelijke bofvirus. Het virus kan via druppeltjes in de lucht overgedragen worden door bijvoorbeeld niezen of hoesten. Al vóór er klachten ontstaan is iemand besmettelijk voor anderen.
Kenmerkend voor de bof is een zwelling van de wang, dit komt doordat de wangspeekselklier ontstoken is. Vaak verloopt de bof zonder verschijnselen. In zeldzame gevallen kan er hersen- of hersenvliesontsteking ontstaan, met name bij jonge kinderen. Ook kan de infectie voor blijvende (eenzijdige) doofheid zorgen, ontsteking van de alvleesklier, reuma en ontsteking van de geslachtsorganen wat onvruchtbaarheid tot gevolg kan hebben.
Risico gebieden voor Mazelen (measels)
Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan. Het virus verspreidt zich via druppeltjes in de lucht door bijvoorbeeld hoesten of niezen, of door direct contact. De ziekte begint met klachten als koorts, hoesten, neusverkoudheid en oogontsteking. In de mond kunnen witte vlekjes ontstaan. Na twee tot vier dagen ontstaan rode vlekjes die zich over het hele lichaam kunnen verspreiden. Het virus kan diarree veroorzaken, middenoorontsteking en in ernstige gevallen hersenontsteking, longontsteking of stuipen.
Rodehond, ook wel rubella genoemd, wordt veroorzaakt door het rubellavirus. Ook dit virus wordt overgedragen door druppeltjes in de lucht door bijvoorbeeld hoesten of niezen.
Risico gebied voor Rode Hond (rubella)
De ziekte begint vaak met algemene ziekteverschijnselen als verhoging of koorts, vermoeidheid en neusverkoudheid. Bij ongeveer de helft van de patiënten ontstaat er huiduitslag, vaak in het gezicht, achter de oren en in de nek. De ziekte kan hersenontsteking of gewrichtsontsteking veroorzaken.
Wanneer zwangeren het rubellavirus oplopen kan dit een miskraam tot gevolg hebben of zeer ernstige aangeboren afwijkingen bij de baby.
Vaccinate:
BMR vaccinatie is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Kinderen krijgen de vaccinatie op de leeftijd van 14 maanden en 9 jaar. Volwassenen volstaan met een eenmalige vaccinatie.
Schema: Eenmalig voor volwassenen
Beschermingsduur: Levenslang
Risico gebied voor Buiktyfus (typhoid)
De buiktyfus vaccinatie is in geen enkel land verplicht, en wordt vooral aanbevolen als men langere tijd in een risicogebied verblijft. Buiktyfus komt met name voor in India en Indonesië. Ook in Afrika en Centraal- en Zuid-Amerika komt de ziekte voor maar het risico is daar kleiner.
Buiktyfus is een ernstige ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie in besmet voedsel of water. Het risico is zeer laag voor reizigers die toegang hebben tot veilige voeding en drank.
- Hoge koorts
- Zwakte
- Hoofdpijn
- Buikpijn
- Spier- en gewrichtspijn
- Constipatie
- Diarree
- Huiduitslag
Symptomen van buiktyfus ontstaan één tot twee weken na de besmetting:
Sommige patiënten hebben ook:
Zonder behandeling kan de ziekte fataal verlopen. Na het doormaken van buiktyfus is er geen immuniteit
Er zijn 2 verschillende soorten vaccins tegen buiktyfus beschikbaar. Beide vaccins bieden ongeveer 60 tot 70% bescherming vanaf 14 dagen tot 3 jaar na de toediening.
DTP is de afkorting van Difterie, Tetanus en Polio, ziekten die we in Nederland gelukkig niet vaak meer zien. In het buitenland is het risico groter om ze op te lopen.
Zowel DTP als DKRP vaccinatie is onderdeel van het (RPV) rijksvaccinatieprogramma
Overweegt u een hervaccinatie informeert u zich dan hier
Een bacterie in de keel veroorzaakt difterie. De gifstoffen die de bacterie aanmaakt laten de keel ernstig opzwellen waardoor ademhalen moeilijk gaat. Als ze zich door het lichaam verspreiden, kunnen ze het hart aantasten. Ook de huid kan door difterie beschadigd raken. Mensen die de bacterie bij zich dragen, kunnen de ziekte verspreiden. Vaccinatie geeft een goede bescherming.
Tetanus
De bacteriën die tetanus veroorzaakt komt over de hele wereld voor. Ze produceren gifstoffen die ernstige spierkrampen veroorzaken. Als de ademhalingsspieren aangetast raken, stikt de patiënt. De tetanusbacterie zit in straatvuil, aarde of mest en dringt via een wondje in de huid het lichaam binnen. Vaccinatie geeft een goede bescherming.
Pas op na een honden- of katten beet !!.
Bent u nog niet eerder ingeënt, dan heeft u drie inentingen nodig: de eerste 2 met een maand ertussen, de laatste 6 maanden na de tweede inenting.
De bescherming tegen tetanus duurt minstens 10 jaar. Als u elke 10 jaar opnieuw 1 inenting krijgt, blijft u steeds beschermd tegen tetanus.
Besnettingsgevaar voor Polio
Poliomyelitis heet in de volksmond kinderverlamming. De ziekte wordt veroorzaakt door een virus dat verlammingen in de spieren teweeg brengt. Besmetting gebeurt via water of voedsel dat met ontlasting is vervuild. In landen met een gebrekkige drinkwatervoorziening en onhygiënische omstandigheden is dat een reëel risico. Het virus kan buiten het lichaam goed overleven. Bescherming via vaccinatie is dus aan te raden.
In een aantal landen, vooral in Azië, is momenteel een epidemie van polio, waardoor een vaccinatie in sommige gevallen verplicht is.
Vaccinatie tegen polio is in het RVP opgenomen
Vaccinaties en Schema:
U kunt de DTP-vaccinatie het beste minimaal twee weken voor de dag van vertrek laten toedienen. Dan heeft u bij aankomst op uw reisbestemming voldoende bescherming opgebouwd tegen Difterie, Tetanus en Polio.
Geldigheidsduur: Voor de reis kun je er doorgaans nog wel twee halen met een tussen tijd van twee tot vier weken. De laatste haal je bij een volgende reis. DTP vaccinatie is tien jaar geldig.
Het verschil tussen een DTP-injectie en een DKTP-injectie ligt in de componenten en de toepassing ervan:
DTP-vaccin (Difterie, Tetanus, Polio). – zie hierboven
- Beschermt tegen difterie, tetanus en polio.
- Wordt vooral gebruikt als herhalingsvaccin bij volwassenen, bijvoorbeeld voor reizigers of als booster voor tetanus bij verwondingen.
- Dit vaccin bevat géén kinkhoestcomponent.
DKTP-vaccin (Difterie, Kinkhoest, Tetanus, Polio)
- Beschermt tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio.
- Wordt gegeven in het Rijksvaccinatieprogramma aan jonge kinderen (baby’s en kleuters), omdat zij nog niet voldoende beschermd zijn.
- Dit vaccin bevat wél kinkhoestbescherming, wat vooral voor baby’s en jonge kinderen essentieel is.
Wanneer past men welke toe?
- DKTP: Bij kinderen volgens het Rijksvaccinatieprogramma (3 maanden, 5 maanden, 11 maanden en 4 jaar).
- DTP: Als booster bij volwassenen (meestal om de 10 jaar), bij reizen naar landen met poliorisico, of als tetanusbooster na een verwonding.
Kinkhoest is een infectie van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door een bacterie. Deze infectie is zeer besmettelijk en kan worden overgedragen door hoesten en niezen, maar kan ook door iemand zonder klachten worden overgedragen. Doordat in de jeugd gevaccineerde adolescenten en volwassenen gewoon weer kinkhoest kunnen krijgen, kunnen zij een besmettingsbron vormen voor baby’s die (nog) niet of niet volledig gevaccineerd zijn tegen kinkhoest. Vaccinatie tegen Kinkhoest wordt daarom met name aanbevolen aan professionals in de zorg, personeel van crèches en kinderdagverblijven jonge ouders en oppas opa’s en oma’s.
Gele koorts
Gele koorts is een ernstige virusziekte die door muggen wordt overgedragen. Mensen die gele koorts hebben krijgen koorts, geelzucht en bloedingen. Veertig procent van de mensen die de ziekte krijgt, overlijdt eraan.
Vaccinatie tegen gele koorts wordt enkel gegeven in een erkend vaccinatiecentrum.
Amstel en IJ Huisartsen bv is door de LMR toegelaten om tegen Gele Koorts te vaccineren.
Hepatitis betekent als ontsteking van de lever.
Het woord hepatitis is afgeleid uit het Grieks. Hepar betekent lever en itis betekent ontsteking.
Hepatitis-A wordt veroorzaakt door het hepatitis A-virus. Het gaat hierbij om een ander virus dan bij hepatitis-B, C, D en E. Al deze vormen worden veroorzaakt door een virus. Daarom spreken we over virale hepatitis.
Hepatitis-A is de minst ernstige vorm van hepatitis. Deze vorm komt vooral bij kinderen voor, maar ook volwassenen kunnen de ziekte krijgen.
In Nederland kan de ziekte voorkomen bij schoolkinderen en bij mensen die op reis zijn geweest in een land waar hepatitis-A veel voorkomt, zoals Azië, Afrika, Zuid-Amerika. Besmetting vindt vooral plaats via verontreinigd voedsel en drinkwater.
Vaccins ter voorkoming van Hepatitis-A:
- Avaxim
- Havrix 1440
- Havrix Junior
- Vaqta Adult
- Vaqta Junior
Combinatievaccin hepatits A/B
LET OP: Als je een combinatievaccin tegen hepatitis-A en hepatitis-B wilt, dan heb je twee prikken vóór de reis nodig met een maand er tussen. Maak hiervoor op tijd een afspraak. Het schema hiervoor is: maand 0,1,6.
Voor kinderen t/m 15 jaar is er ook een combinatievaccin. Zij hebben 1 prik voor de reis nodig en na 6 maanden de tweede.
Risico gebied voor Hepatitis B
Hepatitis-B komt wereldwijd voor. Ook in Nederland komt de ziekte voor. Besmetting vindt vooral plaats via bloed-bloedcontact, seksueel contact en van moeder op kind tijdens de geboorte.
Als je eenmaal hepatitis-B hebt gehad en bent genezen, dan ben je er de rest van jouw leven immuun voor. Je krijgt het dan niet opnieuw. Er bestaat een vaccin tegen hepatitis B.
Hepatitis-B kan acuut zijn of chronisch worden. Acuut houdt in dat de ontsteking kortdurend is en chronisch wil zeggen van lange duur.
Er bestaan twee vormen van chronische hepatitis-B.
Active vorm
- Kan een lichte tot ernstige leverontsteking veroorzaken
- Kan leiden tot leverfibrose en levercirrose. Bij leverfibrose ontstaat er littekenweefsel in de lever. Hierdoor raken de levercellen beschadigd. Na verloop van tijd is er zoveel littekenweefsel gevormd dat levercellen afsterven. Hierdoor kan de lever niet goed meer functioneren. We spreken dan van levercirrose. Levercirrose verhoogt de kans op het ontstaan van leverkanker (HCC)
- Door behandeling met medicijnen neemt de kans op blijvende beschadiging aan de lever af
Inactive vorm
- Het virus is aanwezig meestal zonder klachten te veroorzaken, maar er kunnen ook perioden zijn dat het virus actief is. Er kunnen dan klachten optreden die bij een acute hepatitis voorkomen
- Meestal zijn er op lange termijn weinig gevolgen
- Belangrijk is dat jouw arts regelmatig jouw bloed onderzoekt om de activiteit van het virus vast te stellen
Vaccins ter voorkoming van Hepatitis-B:
Combinatievaccin hepatitis A/B
LET OP: Als je een combinatievaccin tegen hepatitis-A en B wilt, dan heb je twee prikken vóór de reis nodig met een maand er tussen. Maak hiervoor op tijd een afspraak.
Het schema voor volwassenen is: maand 0,1,6.
Voor kinderen t/m 15 jaar is er ook een combinatievaccin. Zij hebben 1 prik voor de reis nodig en na 6 maanden de tweede.
Deze ziekte kun je oplopen door een steek van een besmette mug. De ziekte is een virus dat vooral voorkomt in grote delen van Azië, met name op het platteland.
5 tot 15 dagen na de besmetting kun je ziek worden. Meestal verloopt de ziekte echter zonder symptomen. Soms krijgt men klachten die lijken op griep (koorts, spierpijn, hoofdpijn). In sommige gevallen krijgt men ernstige complicaties (hersenontsteking).
Deze ziekte kun je voorkomen door goede bescherming tegen insectenbeten. Daarnaast kun je kiezen voor een vaccinatie tegen Japanse Encefalitis.
Vaccins: Ixiaro
Schema: 2 vaccinaties op dag 0 en 28.
Soms is een derde vaccinatie nodig na 1 tot 2 jaar.
Beschermingsduur: 2 jaar
Bijsluiter: EMA Farmacotherapeutisch Kompas
Risico gebied voor Meningokokken
Meningokokken meningitis (nekkramp, hersenvliesontsteking) wordt veroorzaakt door een bacterie (meningokok) die door hoesten van mens op mens wordt overgedragen.
Meningitis komt overal ter wereld voor. In delen van West-, Centraal- en Oost-Afrika komt meningitis tijdens het droge seizoen in epidemieën voor. Deze worden voornamelijk veroorzaakt door type A en in toenemende mate ook door type W135. Ook in andere delen van de wereld komen af en toe epidemieën voor. Heeft u langere tijd intensief contact met de lokale bevolking in deze gebieden, dan loopt u een verhoogd risico. Meningitis is een ontsteking van de hersenvliezen. Het begint met griepachtige verschijnselen met hoge koorts, spierpijn, braken, hoofdpijn en nekstijfheid (pijn in de nek bij buigen van het hoofd). De ziekte kan zeer ernstig verlopen en soms de dood tot gevolg hebben.
Vaccins:
🔽 Inentingsschema
Het vaccinatieschema voor meningokokken hangt af van de leeftijd en het type vaccin. Hier zijn de belangrijkste vaccinatieschema’s in Nederland:
1. Meningokokken B (MenB-vaccinatie)
Baby’s: 2 doses Eerste prik: vanaf 2 maanden
Tweede prik: 2 maanden later
Boostervaccinatie: rond 12 maanden
Tieners en volwassenen: 2 doses met 1 maand tussenpauze
2. Meningokokken ACWY (MenACWY-vaccinatie)
Baby’s: Eén prik op de leeftijd van 14 maanden (onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma)
Tieners (14 jaar): Eén prik als groepsvaccinatie
Volwassenen en risicogroepen: Één prik (bijvoorbeeld voor reizigers naar risicogebieden)
3. Meningokokken C (MenC-vaccinatie)
Standaard niet meer los aangeboden, omdat MenACWY breder beschermt.
Extra vaccinaties
Personen met een verzwakt immuunsysteem, zoals mensen zonder milt of met bepaalde immuunstoornissen, krijgen soms een aangepast schema.
Reizigers naar landen met verhoogd risico (zoals de Hajj-pelgrimage) hebben een MenACWY-vaccinatie nodig en een geldig vaccinatiebewijs.
🔽 Beschermingsduur
De beschermingsduur van een meningokokkenvaccinatie hangt af van het type vaccin en de leeftijd waarop het is toegediend:
MenB-vaccin (Meningokokken B – Bexsero of Trumenba)
Beschermt goed tegen meningokokken type B.
Antistoffen blijven gemiddeld 3 tot 5 jaar aanwezig.
Bij jonge kinderen neemt de bescherming sneller af, daarom wordt een boosterprik rond 12 maanden aanbevolen.
Voor tieners en volwassenen is de bescherming mogelijk langer, maar exacte duur varieert per persoon.
MenACWY-vaccin (Meningokokken A, C, W, Y – Nimenrix of Menveo)
Bescherming blijft ongeveer 5 jaar effectief.
Voor reizigers en risicogroepen kan een herhaling nodig zijn na 5 jaar.
Voor kinderen gevaccineerd op 14 maanden en 14 jaar is de bescherming vaak voldoende voor de meest risicovolle periode.
MenC-vaccin (Meningokokken C – NeisVac-C)
Langdurige bescherming (minstens 10 jaar), maar niet meer standaard apart aangeboden, omdat MenACWY een bredere dekking heeft.
Conclusie
Voor kinderen en tieners biedt het vaccin enkele jaren bescherming, met soms een booster nodig.
Voor volwassenen en reizigers is herhaling na 5 jaar aanbevolen, afhankelijk van het risico.
Mensen met een verhoogd risico (bijvoorbeeld zonder milt) kunnen vaker vaccinaties nodig hebben.
Wil je weten of je opnieuw gevaccineerd moet worden? Dan is het goed om dit met een huisarts of GGD te overleggen.
Bijsluiters
Muggen kunnen wereldwijd verschillende ziekten overdragen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste muggenoverdraagbare ziekten en de muggensoorten die ze verspreiden.
1. Ziekten overgedragen door de Anopheles mug
🦟 Malaria (Plasmodium parasieten)
Symptomen: koortsaanvallen, rillingen, zweten, spierpijn, orgaanfalen in ernstige gevallen.
Voorkomen: Afrika, Zuid-Amerika, Azië.
2. Ziekten overgedragen door de Aedes mug
🦟 Dengue (knokkelkoorts) (Denguevirus)
Symptomen: hoge koorts, huiduitslag, hevige spier- en gewrichtspijn (“breakbone fever”), soms dodelijke bloedingen (ernstige dengue).
Voorkomen: tropische en subtropische gebieden (Azië, Afrika, Latijns-Amerika).
🦟 Zika-virus
Symptomen: lichte koorts, huiduitslag, gewrichtspijn, risico op microcefalie bij ongeboren baby’s.
Voorkomen: Afrika, Azië, Amerika (vooral Zuid- en Midden-Amerika).
🦟 Chikungunya (Chikungunyavirus)
Symptomen: hoge koorts, ernstige gewrichtspijn, huiduitslag.
Voorkomen: Afrika, Azië, Zuid-Amerika, Zuid-Europa.
🦟 Gele koorts (Yellow fever virus)
Symptomen: hoge koorts, leveraantasting (geelzucht), bloedingen, dodelijk in ernstige gevallen.
Voorkomen: Afrika, Zuid-Amerika (niet in Azië).
3. Ziekten overgedragen door de Culex mug
🦟 Westnijlvirus (WNV)
Symptomen: meestal mild, maar kan ernstige hersenontsteking veroorzaken.
Voorkomen: Europa, Amerika, Afrika, Midden-Oosten.
🦟 Japans encefalitisvirus
Symptomen: vaak asymptomatisch, maar kan ernstige hersenontsteking veroorzaken.
Voorkomen: Azië en delen van Oceanië.
🦟 Rift Valley Fever (RVF)
Symptomen: koorts, oogontstekingen, leverproblemen, bloedingen in ernstige gevallen.
Voorkomen: Afrika, Midden-Oosten.
Preventie tegen muggenbeten
✅ Draag lange kleding en gebruik insectenwerend middel (DEET).
✅ Slaap onder een klamboe in risicogebieden.
✅ Vermijd stilstaand water (broedplaatsen voor muggen).
✅ Vaccinatie mogelijk tegen gele koorts en Japans encefalitis.
Risicogebieden voor Rabiës (lethal)
Rabiës, ook wel hondsdolheid genoemd, is een ernstige infectie van de hersenen of het zenuwstelsel. Deze infectie kan ontstaan door het rabiësvirus, wat wordt overgedragen via contact met besmette dieren. In Nederland komen rabiësinfecties in principe niet voor; de ziekte wordt vrijwel altijd in het buitenland opgelopen.
Het virus dat hondsdolheid veroorzaakt kan bij veel zoogdieren voorkomen. In het buitenland kun je daarom het best bij (wilde) dieren uit de buurt blijven.
🔽. Vaccins
Er zijn verschillende vaccins tegen rabiës (hondsdolheid), die worden gebruikt voor preventieve vaccinatie (pre-expositieprofylaxe) en na een mogelijke besmetting (post-expositieprofylaxe). De belangrijkste vaccins zijn:
1. Preventieve vaccinatie (Pre-expositieprofylaxe)
Voor mensen met een verhoogd risico, zoals reizigers naar endemische gebieden, dierenartsen en laboratoriumpersoneel.
HDCV (Human Diploid Cell Vaccine) – Een veelgebruikt en effectief vaccin.
PCECV (Purified Chick Embryo Cell Vaccine) – Wordt wereldwijd gebruikt en is net zo effectief als HDCV.
VRV (Verorab) – Veel toegepast in Europa en Azië.
2. Post-expositieprofylaxe (PEP)
Als iemand is gebeten door een mogelijk besmet dier:
Rabiësvaccin (HDCV, PCECV of VRV) in combinatie met rabiës-immunoglobuline (RIG) bij ernstige blootstelling.
Het vaccin wordt toegediend volgens een schema van meerdere doses (bijv. 4 of 5 injecties over 2-4 weken).
Deze vaccins bieden uitstekende bescherming als ze correct worden toegediend. Reizigers naar landen met veel rabiës wordt aangeraden om zich preventief te laten vaccineren.
Teken kunnen verschillende ziekten overdragen, afhankelijk van de regio en het type teek. De belangrijkste door teken overgedragen ziekten zijn:
In Nederland en Europa
Lyme-borreliose (ziekte van Lyme) – veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi, overgebracht door de schapenteek (Ixodes ricinus).
Tekenencefalitis (TBE – Tick-Borne Encephalitis) – een virusinfectie die hersen(vlies)ontsteking kan veroorzaken. Vooral in Midden- en Oost-Europa en delen van Duitsland, Oostenrijk en Scandinavië.
Anaplasmose – een bacteriële infectie (Anaplasma phagocytophilum) die griepachtige klachten veroorzaakt.
Rickettsiose (vlekkenkoorts groep) – veroorzaakt door Rickettsia-bacteriën, zeldzaam in Europa.
In andere delen van de wereld
Q-koorts – in sommige gevallen kunnen teken de bacterie Coxiella burnetii overdragen, maar besmetting gebeurt meestal via dieren.
Babesiose – veroorzaakt door parasieten (Babesia), vergelijkbaar met malaria, en komt vooral in de VS en Zuid-Europa voor.
Ehrlichiose – een bacteriële infectie die vergelijkbare symptomen als anaplasmose geeft.
Krim-Congokoorts – een ernstige virusinfectie die bloedingen kan veroorzaken, komt voor in Afrika, de Balkan, het Midden-Oosten en delen van Azië.
Rocky Mountain Spotted Fever (RMSF) – een ernstige rickettsiose in Noord- en Zuid-Amerika.
Powassan-virus – een zeldzame maar gevaarlijke herseninfectie in Noord-Amerika.
Preventie
Draag bedekkende kleding en gebruik insectenwerend middel met DEET.
Controleer jezelf en anderen op tekenbeten na buitenactiviteiten.
Verwijder een teek zo snel mogelijk met een puntig pincet.
Vaccinatie tegen tekenencefalitis is beschikbaar voor risicogebieden.