Pneumokokken

Pneumokokken

PNEUMOKOKKEN INFECTIE

Pneumokokken zijn bacteriën, wetenschappelijk bekend als Streptococcus pneumoniae.
Ze veroorzaken diverse infecties, waaronder pneumokokkenlongontsteking, pneumokokkenmeningitis en pneumokokkensepsis.
Deze bacteriële infecties, gezamenlijk pneumokokkenziekte genoemd, kunnen ernstig en levensbedreigend zijn, vooral bij jonge kinderen, ouderen en mensen met een zwakke immuniteit.

Pneumokokken verspreiden zich via druppelinfectie, bijvoorbeeld hoesten of niezen.

Gelukkig kunnen pneumokokkeninfecties worden voorkomen met een pneumokokkenvaccinatie.
Vroege diagnose en behandeling zijn cruciaal bij luchtweginfecties of andere symptomen veroorzaakt door deze bacterie.

🔻 VACCINATIES

In Nederland zijn twee vaccins beschikbaar ter preventie van HPV-infecties:

Gardasil: Dit quadrivalente vaccin biedt bescherming tegen HPV-types 6, 11, 16 en 18. Naast bescherming tegen kanker veroorzaakt door HPV, voorkomt het ook genitale wratten die vaak door de laag-risico HPV-types 6 en 11 worden veroorzaakt.

Cervarix: Dit bivalente vaccin beschermt tegen HPV-types 16 en 18, die verantwoordelijk zijn voor het merendeel van de gevallen van baarmoederhalskanker. CBG-MEB

🔻 KOSTEN voor VACCINATIES

Voor kinderen vanaf 9 jaar wordt de vaccinatie tegen HPV volledig vergoed vanuit het Rijksvaccinatieprogramma.

Voor volwassenen die buiten het Rijksvaccinatieprogramma vallen, zijn de kosten voor eigen rekening. De prijs per vaccinatie varieert tussen de €125 en €175, afhankelijk van de aanbieder. Meestal zijn twee tot drie doses nodig voor volledige bescherming, wat de totale kosten op ongeveer €250 tot €525 brengt.

OVERIGE INFORMATIE

pneumokokken kunnen verschillende soorten ziektes veroorzaken, afhankelijk van het lichaamsdeel dat geïnfecteerd raakt.


Hieroner de belangrijkste soorten pneumokokkenziektes:

  • Pneumokokkenlongontsteking
    • Een ernstige bacteriële longinfectie die symptomen veroorzaakt zoals hoge koorts, hoesten, kortademigheid en pijn op de borst.
  • Pneumokokkenmeningitis
    • Een levensbedreigende ontsteking van de hersenvliezen, met symptomen zoals hevige hoofdpijn, nekstijfheid, misselijkheid, en verwardheid.
  • Pneumokokkensepsis
    • Een ernstige bloedvergiftiging waarbij de bacterie de bloedbaan binnendringt, leidend tot koorts, rillingen, lage bloeddruk, en mogelijk orgaanfalen.
  • Middenoorontsteking (Otitis Media)
    • Vaak voorkomend bij jonge kinderen, met symptomen zoals oorpijn, koorts en gehoorverlies.
  • Bijholteontsteking (Sinusitis)
    • Een infectie van de neusbijholten, resulterend in symptomen zoals hoofdpijn, gezwollen gezicht en verstopte neus.
  • Luchtweginfecties
    • Minder ernstige infecties, zoals bronchitis, die soms overgaan in ernstigere vormen zoals longontsteking.
  • Invasieve Pneumokokkenziekte (IPD)
    • Wanneer de bacterie diep het lichaam binnendringt, zoals in het bloed, de hersenen of andere steriele gebieden, wordt dit als invasief beschouwd.
      Voorbeelden zijn pneumokokkensepsis en pneumokokkenmeningitis. (zie hierboven)

Preventie door pneumokokkenvaccinatie is effectief tegen veel van deze ziektes.

Er zijn specifieke risicogroepen en -gebieden waar men alert moet zijn op pneumokokkeninfecties.

Risicogebieden

Pneumokokkeninfecties komen wereldwijd voor, maar de ernst is hoger in:

  • Tropische en subtropische gebieden: Slechte toegang tot vaccins en gezondheidszorg verhoogt de risico’s.
  • Gebieden met lage vaccinatiegraad: In ontwikkelingslanden zijn kinderen bijzonder kwetsbaar.
  • Dichte bevolkingsomgevingen: Zoals vluchtelingenkampen of stedelijke sloppenwijken.

Risicogroepen

  • Leeftijd:
    • Kinderen jonger dan 2 jaar.
    • Ouderen boven de 65 jaar.
  • Medische aandoeningen:
    • Mensen met een verzwakt immuunsysteem (bijv. door hiv, kanker of orgaantransplantatie).
    • Chronische ziekten zoals diabetes, hartziekten, longziekten (bijv. COPD) of nierproblemen.
  • Andere risicofactoren:
    • Roken of overmatig alcoholgebruik.
    • Mensen zonder milt of met een slecht functionerende milt.

Preventie, zoals de pneumokokkenvaccinatie, is essentieel in risicogroepen en -gebieden.

Symptomen van een pneumokokkeninfectie

De symptomen variëren afhankelijk van het type pneumokokkenziekte:

  • Pneumokokkenlongontsteking:
  • Pneumokokkenmeningitis:
    • Ernstige hoofdpijn
    • Nekstijfheid
    • Koorts
    • Misselijkheid of braken
    • Verwardheid
    • Gevoeligheid voor licht
  • Pneumokokkensepsis:
    • Hoge koorts
    • Snelle hartslag
    • Koude rillingen
    • Lage bloeddruk
    • Shock
  • Luchtweginfecties (minder ernstig):
    • Oorpijn (bij middenoorontsteking)
    • Keelpijn
    • Verstopte neus

Diagnose van een pneumokokkeninfectie

  • Klinische beoordeling: Artsen letten op symptomen zoals koorts, ademhalingsmoeilijkheden of nekstijfheid.
  • Laboratoriumonderzoek:
    • Bloedtest: Controle op bacteriële aanwezigheid.
    • Slijmtest: Onderzoek van sputum (slijm uit de longen).
    • Ruggenmergpunctie: Analyse van hersenvocht bij verdenking op meningitis.
  • Beeldvorming: Röntgenfoto’s bij verdenking op pneumokokkenlongontsteking.

Een vroege diagnose is essentieel voor een effectieve behandeling van pneumokokkeninfecties.

Als een pneumokokkenziekte niet tijdig wordt behandeld, kunnen ernstige complicaties optreden.


Deze kunnen variëren afhankelijk van het type infectie, maar de meest voorkomende complicaties zijn:

  • Longschade (bij pneumokokkenlongontsteking)
    • Chronische longziekte: Onbehandelde pneumokokkenlongontsteking kan leiden tot blijvende longbeschadiging, wat resulteert in ademhalingsproblemen of zelfs longfalen.
    • Pleuritis of longabces: In sommige gevallen kan de infectie zich uitbreiden naar de pleura (de longvlies), wat leidt tot ernstige ontstekingen of abcessen.
  • Meningitis
    • Hersenschade: Pneumokokkenmeningitis kan onomkeerbare hersenschade veroorzaken, zoals verlies van cognitieve functies, gehoorverlies of blindheid.
    • Epilepsie: Onbehandelde meningitis kan leiden tot toevallen of epilepsie.
  • Sepsis (bloedvergiftiging)
    • Meerdere orgaanfalen: Pneumokokkensepsis kan leiden tot orgaanfalen, waaronder nierfalen, leverfalen of hartfalen.
    • Shock: In ernstige gevallen kan sepsis leiden tot septische shock, wat een levensbedreigende situatie is.
  • Gehoorverlies
    • Bij middenoorontsteking: Pneumokokken kunnen leiden tot blijvend gehoorverlies, vooral bij kinderen, als de infectie het middenoor aantast.
  • Sinusitis of bijholteontsteking
    • Chronische infecties: Onbehandelde pneumokokken sinusitis kan leiden tot langdurige ontstekingen en zelfs schade aan de neusbijholten.
  • Verhoogde mortaliteit
    • Bij ernstige gevallen van pneumokokkeninfecties, zoals pneumokokkenmeningitis, longontsteking of sepsis, kan verwaarlozing van de behandeling leiden tot de dood, vooral bij risicogroepen zoals ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem.
  • Preventie en tijdige behandeling
    • De risico’s van complicaties kunnen aanzienlijk worden verminderd door een snelle diagnose en behandeling van pneumokokkenziekten. Vaccinatie is de meest effectieve manier om ernstige complicaties te voorkomen.

Behandeling van pneumokokkenziekteN

De behandeling van pneumokokkenziekten hangt af van de ernst en het type infectie:

  • Antibiotica:
    • Pneumokokkenlongontsteking en middenoorontsteking kunnen effectief worden behandeld met antibiotica, zoals penicilline of amoxicilline.
    • Pneumokokkenmeningitis en pneumokokkensepsis vereisen vaak krachtigere antibiotica, zoals ceftriaxon of cefotaxime, vaak in combinatie met andere medicijnen om infectie te bestrijden.
  • Ziekenhuisopname:
    • Ernstige gevallen, zoals pneumokokkenmeningitis of sepsis, vereisen ziekenhuisopname voor intraveneuze antibiotica, zuurstoftherapie en intensieve zorg.
  • Symptomenverlichting:
    • Koortsverlagende medicijnen (zoals paracetamol) en pijnstillers kunnen helpen bij het verlichten van symptomen.
    • Ventilatie en zuurstof:
    • Bij ernstige longontsteking kan zuurstoftherapie of zelfs beademing nodig zijn.

Preventie van pneumokokkenziekte

  • Pneumokokkenvaccinatie:
    • Pneumokokkenconjugaatvaccin (PCV13): Beschermt tegen 13 typen Streptococcus pneumoniae en wordt aanbevolen voor jonge kinderen, ouderen, en mensen met een verhoogd risico.
    • Pneumokokkenpolysaccharidevaccin (PPSV23): Beschermt tegen 23 typen pneumokokken en wordt aanbevolen voor ouderen (boven 65 jaar) en mensen met chronische ziekten.
  • Hygiëne en preventieve maatregelen:
    • Regelmatig handen wassen en het vermijden van contact met zieke personen kan helpen de verspreiding van pneumokokkenbacteriën te voorkomen.
    • Roken vermijden, omdat dit de luchtwegen verzwakt en de kans op infecties vergroot.
  • Gezonde levensstijl:
    • Een gezonde voeding, voldoende slaap, en het onderhouden van een sterk immuunsysteem kunnen helpen om infecties te voorkomen.

De vaccinatie is de belangrijkste preventieve maatregel om pneumokokkenziekten, zoals pneumokokkenlongontsteking en pneumokokkenmeningitis, te voorkomen.

HOME 🏠

Related Articles:
Synonyms:
Pneumokokkenziekte, Streptococcus pneumoniae-infectie, Pneumokokkenbacterie-infectie, Pneumokokkenpathologie, Streptococcus pneumoniae-ziekte